ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΙΟΥ ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΗ Η ΑΝΑΓΚΗ ΟΛΙΚΗΣ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΧΙΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΝΤΟΝΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ;

Στις μέρες μας, λόγω της υψηλά ανταγωνιστικής και προσοδοφόρας φύσης ορισμένων σύγχρονων αγωνισμάτων, όπως π.χ. του μπάσκετ και του ποδοσφαίρου, οι αθλούμενοι πιέζουν τους μυς και τις αρθρώσεις τους σε ακραία επίπεδα. Συχνά μπαίνουν στον πειρασμό ή ακόμα και ενθαρρύνονται από τους προπονητές τους να συνεχίσουν να γυμνάζονται και να αγωνίζονται παρά τον κίνδυνο, νιώθοντας πόνο στο ισχίο τους, παρότι κινδυνεύουν από μη αναστρέψιμο τραυματισμό του, που μπορεί να οδηγήσει σε αρθροπλαστική μετά από πολύ καιρό.

Παρότι η συγκεκριμένη άρθρωση είναι πολύ ανθεκτική, λόγω της πολυπλοκότητας του δικτύου μυών, συνδέσμων, τενόντων και χόνδρων που την προστατεύουν συχνά προκύπτουν προβλήματα ή τραυματισμοί που παραμένουν αδιάγνωστοι. Το ποσοστό υπολογίζεται περίπου στο 30%.

Εκτός από τους οξύς τραυματισμούς, η επαναλαμβανόμενη φόρτωση κατά τη διάρκεια της προπόνησης ή των αγώνων επί πολλά χρόνια οδηγεί σε μικροτραυματισμούς και τελικά στον εκφυλισμό της άρθρωσης. Ρόλο παίζει και το είδος της αθλητικής δραστηριότητας, καθώς διαφορετικά αθλήματα επιβαρύνουν σε διαφορετικό βαθμό την άρθρωση του ισχίου. Υπάρχει βιβλιογραφία που περιγράφει τις δυνάμεις που ασκούνται στο φυσικό ισχίο κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας, του τρεξίματος, του αλπικού και του σκι αντοχής. Οι επιστήμονες μπόρεσαν να προσδιορίσουν τις μέγιστες δυνάμεις στις οποίες υπόκεινται τα ισχία κατά τη διάρκεια κάθε δραστηριότητας χρησιμοποιώντας επιταχυνσιόμετρα. Για παράδειγμα, στο βάδισμα αναπτύσσονται μέγιστες δυνάμεις που ισοδυναμούν με 2,5 - 5 φορές το σωματικό βάρος, στο τρέξιμο 5,2 φορές, ενώ σε κάθε στραβοπάτημα (αστάθεια) 7 φορές. Κατά τη διάρκεια του σκι οι δυνάμεις διαφέρουν ανάλογα με τις συνθήκες και το άθλημα. Κυμαίνονται από 4 έως 7,8. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες που να αξιολογούν τις επιδράσεις αυτών των δραστηριοτήτων στην άρθρωση.

Κατά πόσο, όμως, είναι σε θέση οι αθλούμενοι να επιστρέψουν στο άθλημά τους; Αρκετές πρόσφατες μελέτες έχουν προσπαθήσει να καθορίσουν το ποσοστό εκείνων που είναι σε θέση να το πράξουν και ποιοι παράγοντες είναι προγνωστικοί για την επιστροφή. Το ποσοστό των ασθενών που επιστρέφουν στην αθλητική δραστηριότητα μετεγχειρητικά, όπως τεκμηριώνεται στη βιβλιογραφία, κυμαίνονται σε ποσοστό 61-100%.

Μια διαχρονική πολυκεντρική μελέτη που δημοσιεύτηκε από τους Hoch et alυ. έδειξε αύξηση του αριθμού των ενεργών ασθενών μετεγχειρητικά (52% από 36%) Οι Williams et αϊ. δημοσίευσαν μια μελέτη, που πραγματοποίησαν χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγιο δραστηριότητας για να αξιολογηθεί η ένταση της δραστηριότητας των ασθενών μετά την αρθροπλαστική. Επανεξέτασαν αναδρομικά 735 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε αρχική αρθροπλαστική ισχίου ή αναθεώρηση και διερευνήθηκε το μετεγχειρητικό τους προφίλ δραστηριότητας, καθώς και οι προγνωστικοί παράγοντες συμμετοχής στον αθλητισμό. Η βαθμολογία δραστηριότητας κυμαινόταν από 1 έως 10, όπου 1 σημαίνει αδράνεια και εξάρτηση από άλλους και 10 είναι η συμμετοχή σε αθλήματα με υψηλές επιβαρύνσεις όπως τζόκινγκ και τένις. Η βαθμολογία 7 και άνω ορίζεται ως επιστροφή σε έντονη δραστηριότητα. Σε αυτή την μελέτη, όλοι οι ασθενείς είχαν σημαντική αύξηση της βαθμολογίας από την προ και την μετεγχειρητική περίοδο. Προεγχειρητικά 12,3% είχαν βαθμολογία 7 ή περισσότερο, οι οποίοι αυξήθηκαν σε 37,2% μετεγχειρητικά. Οι νεότεροι ασθενείς, το ανδρικό φύλο και ο δείκτης μάζας σώματος αποτελούσαν ανεξάρτητους προγνωστικούς παράγοντες για βαθμολογία άνω του 7 μετεγχειρητικά. Άλλες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η νεαρή ηλικία και το αρσενικό φύλο προβλέπουν την μετεγχειρητική συμμετοχή στην αθλητική δραστηριότητα

Παρόλο που πολλοί χειρούργοι δεν προτείνουν δραστηριότητες με υψηλή επίδραση και επιβάρυνση μετά την αντικατάσταση του ισχίου, παραμένει το ερώτημα σχετικά με την ικανότητα των ασθενών να επιστρέψουν σε αυτά τα αθλήματα.

Μια σουηδική μελέτη σε ασθενείς με ολική αρθροπλαστική ισχίου σε άτομα που ασχολούνταν με το σκι οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για 10 χρόνια, διαπίστωσε ότι στην 5ετία δεν υπήρχαν ενδείξεις χαλάρωσης της πρόθεσης. Οι βαθμολογίες για τη λειτουργικότητα της άρθρωσης ήταν υψηλότερες μετά από 10ετή παρακολούθηση. Για τους ερασιτέχνες αθλητές τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι παρότι υπάρχει μια σχετική φθορά της τεχνητής άρθρωσης συγκριτικά με τους ανθρώπους που δεν είναι δραστήριοι, τα ψυχολογικά και καρδιαγγειακά οφέλη είναι πολλαπλά.

Μια άλλη μελέτη σε ερασιτέχνες παίκτες του γκολφ κατά μέσο όρο 6 χρόνια μετά την αντικατάσταση του ισχίου έδειξε ότι όλοι οι ασθενείς που έπαιξαν γκολφ προεγχειρητικά επέστρεψαν στο παιχνίδι γκολφ μετεγχειρητικά. Ογδόντα επτά τοις εκατό των παικτών του γκολφ δεν ανέφερε κανένα πόνο στο ισχίο ενώ έπαιζε γκολφ μετεγχειρητικά. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στο τζούντο, στη γυμναστική και στο ποδόσφαιρο

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των επεμβάσεων για την αντικατάσταση του ισχίου έχει αυξηθεί κατακόρυφα, όχι μόνο στους ηλικιωμένους ασθενείς, αλλά και σε άτομα νεώτερης ηλικίας! Ένας αθλούμενος δεν πρέπει να περιμένει να γίνει καλύτερος μετά από μια ολική αρθροπλαστική ισχίου. Πολλά αθλήματα όπως πεζοπορία, σκι αντοχής, τένις, γκολφ, κολύμβηση και ποδηλασία μπορούν να εκτελούνται μετά από τη διενέργεια αρθροπλαστικής ισχίου με την τεχνική ελάχιστης επεμβατικόττηας AMIS χωρίς περιορισμούς,

Δρ. Αθανάσιος Τσουτσάνης